„Powiewa flaga,
gdy wiatr się zerwie.
A na tej fladze
biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość,
biel – serce czyste.
Piękne są nasze
barwy ojczyste.”
„Barwy Ojczyste”
Czesław Janczarski
2 maja celebrujemy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, która jest jednym z symboli Polski. Święto obchodzimy cyklicznie co rok, począwszy od 2 maja 2004 roku. Chorągiew, którą znamy obecnie, została wprowadzona 1 sierpnia 1919 roku przez Sejm Ustawodawczy, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W ustawie podano: „Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony”. Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało broszurę, w której sprecyzowano odcień czerwieni, definiując ją jako karmazyn, ale w 1927 odcień koloru czerwonego został zmieniony na cynober, ten sam kolor został użyty w definicji flagi w ustawie z 1955. Kolory zostały zmienione ponownie ustawą z 31 stycznia 1980 roku.
Początkowo barwą narodową Polski był karmazyn, jako symbol bogactwa i majestatyczności. Jednak ceny uzyskania i kupna tego barwnika – koszenili, która była uzyskiwana z larw czerwca polskiego – były bardzo wysokie. Pozwolić sobie na taki koszt mogła tylko najbogatsza szlachta i dostojnicy państwowi. Na pierwszych flagach i sztandarach Królestwa Polskiego widniał biały orzeł na czerwonym tle. Kronikarz Jan Długosz obserwujący przygotowania polskiego rycerstwa do bitwy pod Grunwaldem w lipcu 1410 roku pisał o: „chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”. W okresie przed rozbiorami tradycja uznawała trzy barwy narodowe: biały, karmazynowy i granatowy. Te dwa ostatnie kolory wywodziły się z obyczajowości żołnierzy kawalerii, których mundury nosiły barwy karmazynu i granatu. Były to wojska narodowego autoramentu, w których w większej mierze służyli szlachcice. Po upadku państwa tradycja kolorystyczna nie odeszła do lamusa. W roku 1807 sformowano pierwszy lekkokonny pułk dla Gwardii Napoleona Bonaparte i utrzymano w nich mundury w barwach narodowych. W pierwszych dniach powstania listopadowego pojawiły się również trójkolorowe kokardy. 2 maja w 1945 r. polscy żołnierze po zdobyciu stolicy hitlerowskich Niemiec zatknęli biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa – Siegessaule oraz na Reichstagu w Berlinie. 153 lata wcześniej, podczas koncelebracji pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej, czyli Konstytucji 3 maja, kobiety wystąpiły w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, mężczyźni zaś nałożyli biało-czerwone szarfy. W ten sposób nawiązywano do herbarzu Królestwa Polskiego – białego orła na czerwonej tarczy herbowej. Tego pamiętnego dnia, 3 maja 1792 roku po raz pierwszy uznano kolory biały i czerwony za nasze barwy narodowe, które obowiązują po dziś dzień.
